BMI – czy naprawdę mówi całą prawdę o naszym zdrowiu?
Waga, wzrost, wiek – te trzy liczby od lat fascynują nie tylko lekarzy, ale i wszystkich, którzy dbają o swoje zdrowie. Najczęściej spotykanym wskaźnikiem, który ma pomóc w określeniu, czy nasza waga mieści się w normie, jest BMI, czyli wskaźnik masy ciała. To prosty wzór: masa ciała w kilogramach podzielona przez wzrost w metrach do kwadratu. Wynik pozwala przypisać nas do jednej z kilku kategorii: niedowaga, waga prawidłowa, nadwaga lub otyłość.
Ale czy BMI naprawdę mówi nam wszystko o naszym zdrowiu? Okazuje się, że niekoniecznie.
Waga to nie tylko liczba – co jeszcze się liczy?
BMI jest popularny, bo jest łatwy w użyciu i pozwala szybko zorientować się, czy nasza waga mieści się w tzw. normie. Jednak eksperci coraz częściej podkreślają, że BMI nie uwzględnia wielu ważnych czynników. Przede wszystkim nie bierze pod uwagę różnic w budowie ciała, poziomie tkanki tłuszczowej, masy mięśniowej czy gęstości kości. Osoba bardzo aktywna fizycznie, z rozbudowaną muskulaturą, może mieć wysokie BMI i zostać zakwalifikowana jako osoba z nadwagą lub otyłością – mimo że jej organizm jest w świetnej kondycji. Z kolei ktoś o niskiej masie mięśniowej, ale z wysokim poziomem tłuszczu, może mieć BMI w normie, choć jego zdrowie jest zagrożone.
Co więcej, BMI nie uwzględnia różnic wynikających z wieku, płci, a nawet pochodzenia etnicznego. Wskaźnik został opracowany przez matematyka na podstawie danych dotyczących białych mężczyzn z Europy, co sprawia, że nie zawsze jest miarodajny dla innych populacji.
Jak jeszcze mierzyć zdrową wagę?
Specjaliści zalecają, by nie opierać się wyłącznie na BMI. Dużo lepszym rozwiązaniem jest spojrzenie na inne wskaźniki, takie jak procentowa zawartość tkanki tłuszczowej, stosunek obwodu talii do bioder czy analiza składu ciała. Te metody pozwalają dokładniej ocenić, ile w naszym organizmie jest mięśni, tłuszczu i kości, a także gdzie gromadzi się tłuszcz – a to właśnie rozmieszczenie tkanki tłuszczowej ma ogromne znaczenie dla ryzyka chorób serca, cukrzycy czy innych schorzeń.
Nie bez znaczenia są także czynniki związane ze stylem życia: poziom aktywności fizycznej, dieta, nawyki żywieniowe, a nawet stres. Wszystko to wpływa na to, jaka waga będzie dla nas optymalna.
Wiek i płeć – dlaczego mają znaczenie?
Wraz z wiekiem nasze ciało się zmienia. Zmniejsza się masa mięśniowa, a zwiększa ilość tkanki tłuszczowej. Dlatego osoby starsze mogą mieć nieco wyższy procent tłuszczu w organizmie, nawet jeśli ich BMI jest w normie. Również płeć ma znaczenie – kobiety naturalnie mają więcej tkanki tłuszczowej niż mężczyźni, co jest związane z gospodarką hormonalną.
Nie ma jednej, uniwersalnej odpowiedzi na pytanie: „Ile powinienem ważyć?”. Najlepiej potraktować BMI jako punkt wyjścia, ale nie opierać się wyłącznie na nim. Warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, wykonać dodatkowe badania i spojrzeć na swoje zdrowie całościowo. Pamiętajmy – zdrowa waga to nie tylko liczba na wadze, ale przede wszystkim dobre samopoczucie i brak problemów zdrowotnych.
